تجلیل روزنامه گاردین از هنر اسلامی

روزنامه گاردين در تحليل برگزاري و افتتاح گالري جميل و نمايش آثار هنر اسلامي در موزه ويكتوريا و آلبرت لندن، اين نمايشگاه را در فصاي پرتنش فرهنگي كنوني، كاري متفاوت در جهت احياي وحدت فرهنگي غرب و شرق دانست روزنامه انگليسي گاردين در مطلب روز يكشنبه خود ضمن اعلام خبر بازگشايي نمايشگاه آثار هنر اسلامي در پايان هفته جاري در موزه ويكتوريا و آلبرت لندن نوشت: «موزه ويكتوريا و آلبرت اين هفته پس از سه سال برنامه و طراحي دوباره شاهد افتتاح گالري هنرهاي اسلامي جميل با چشم اندازي بر مجموعه‌هاي هنري سراسر كشورهاي اسلامي، براي بازديد عمومي است كه پيش از اين هرگز در هيچ نمايشگاهي عرضه نشده بود.» گالري جديد که به منظور يادبود وقف كننده آن، عبداللطيف جميل از كشور عربستان سعودي، گالري جميل ناميده شده‌است، هم به موقع و هم ديرهنگام است نويسنده مقاله در آغاز مطلب خود آورده است: «در فصاي پرتنش فرهنگي جهان امروز، گالري جديد موزه ويكتوريا و آلبرت با ارائه آثار هنري متعددي از سرتاسر جهان اسلامي نشانگر تضاد كمتري ميان تمدن‌ها و نمايانگر احياي وحدت غرب و شرق است.»جيسون اليوت، نويسنده اين مقاله در ادامه به فرش اردبيل که در اين موزه به نمايش درخواهد آمد اشاره كرده و آورده است: «بازديدكنندگان احتمالا بخش ويژه آثار هنري خاورميانه را در موزه ويكتوريا و آلبرت به ياد مي آورند كه ساختاري درهم و مجموعه محقرانه‌اي ازآثار هنري را به گونه اي نامتجانس به نمايش گذاشته بود كه چشم انداز سبز تيره‌اي از فرش عريض و طويل و مشهور اردبيل كه به عنوان يكي از زيباترين فرش‌هاي ايراني در دنياست بر آن سايه انداخته بود.» به گفته نويسنده اين مقاله، اكنون همه چيز دگرگون شده و چشم اندار اين بخش مهم با نمايش و چيدمان بيش از 400 شيي هنري از موزه 10 هزار قطعه‌اي مجموعه‌هاي اسلامي كه با حساسيت و دفت بسيار توسط متخصص ارشد موزه‌داري، تيم استنلي، توضيح و تشريح شده، بسيار ديدني و تماشايي است كه درميان شاهكارهاي هنري موجود دراين موزه، فرش اردبيل همچنان کانون توجه و از جمله شاهكارهاي اين مجموعه و همچنين شاهكار قرن شانزدهم ميلادي است روزنامه گاردين در ادامه به تاريخ ورود و آشنايي اروپاييان با هنرهاي اسلامي اشاره كرده و آورده است: «جذابيت آثار و هنر اسلامي البته به قرن نوزدهم ميلادي منحصر نمي‌شود. در واقع در تمام دوران ميانه نمونه‌هاي بسياري از هنرهاي دستي كه به گنجينه‌هاي موجود در كليساها و يا خانه هاي اشراف اروپايي راه يافته بودند، ستايش و تحسين اروپاييان را بر مي انگيخت. اكنون در شرايطي که جدايي و تفرقه‌هاي فرهنگي در جهان حکمفرماست، اين قبيل نمايشگاه‌ها صحنه هم جوشي و ارتباط متقابل فرهنگي است كه بيانگر اهميت جهاني هنر اسلامي جدا از هرگونه برخورد تمدن‌هاست.» نويسنده گاردين عقيده دارد كه هنر اسلامي احتمالا بزرگترين داستان موفقيت هنر جهاني است. زيرا اين هنر در تمام ابعاد هنري و معماري ويژه‌اش بلافاصله پس ار فتح خاورميانه به دست مسلمانان در اواخر قرن هفتم ميلادي در محدوده سنت‌هاي منطقه‌اي شروع به ارائه و خلق آثار هنري و معماري خاص خود كاملا متمايز از سبك هاي يوناني، رومي و هلنيستيك كردند كه با سرعت شگفت‌آوري در اين امپراتوري نوپا گسترش يافت به طوري كه دستاوردها و وام گيري‌ها و اقتباس‌هاي هنري اين سبك‌هاي هنري جديد به هنرمندان امكان مي داد تا موضوعات و اصول هنري متنوعي را از انواع قالب‌هاي گوناگون و گسترده فرهنگي موجود از سواحل اقيانوس اطلس گرفته تا صحراي گبي به كار بگيرند در بخش ديگري از اين مقاله آمده است: «اكنون تلاش‌ها و آثار مشترك اعراب، ايرانيان، تركان و كشورهاي آسياي مركزي همه و همه يك جا در قالب هنر اسلامي در گالري ويكتوريا و آلبرت به نمايش گذاشته شده است كه شامل نمونه‌هاي برجسته‌اي از هر يك از آن‌هاست اما به رغم تفاوت‌ها و تنوع سبك و سنت‌هاي هنري در هنر اسلامي، نوعي عناصر واحد نيز به طور مشترك در اين آثار قابل مشاهده است كه در تمام اين آثار به چشم مي خورد زيرا هدف اصلي در تمام هنر هاي اسلامي زيبايي مبتني بر ارتباط منطقي اجزا و هارموني است. همچنان كه اين عبارت از پيامبر اسلام (ص) كه فرموده‌اند: «خدا زيباست و زيبايي را دوست دارد،» ايده آل هنري هر هنرمند مسلمان را معين مي كند. علاوه بر اين، تاكيد آيات قراني بر عظمت جنبه‌هاي گوناگون هستي نيز تمام آثار هنر اسلامي را شكل و هويت داده است. شكلي كه در تناسب، نظم ، و زيبايي تجلي يافته است.» گالري جميل كه 20 جولاي امسال افتتاح مي شود علاوه بر نمايش آثاري از بهترين نمونه‌هاي هنر اسلامي، دقيقا نشانگر فاصله زياد غرب از درك اين ميراث پيچيده هنري است كه از همان نخستين روزهاي آشنايي، مجموعه‌داران غربي را به خود مشغول و گرفتار كرده است.اين آثار مايه رشك و غبطه ديگر گالري‌ها و مجموعه‌هاي بين ‌المللي است كه مي‌تواند شكوه و غناي هنر اسلامي را به سراسر جهان معرفي كند